Emisingi emikulu n’ebigambo by’okukozesa langi mu kukuba ebifaananyi .

Enzirukanya ya langi ebadde ebalirirwamu amakolero agakuba ebitabo agasinga obungi, era emisingi emikulu n’ebigambo by’ekikugu eby’okuddukanya langi bifuuse okumanya kwaffe okwetaagisa. Enkola eno efuga enkola yaffe ey’okufulumya era etuukiriza ebigendererwa byaffe eby’omutindo.

1. Omusingi gwa langi entongole .

[Ekitangaala ekirabika] 380nm okutuuka ku 720nm ye bbanga ly'amayengo g'ekitangaala eriiso ly'omuntu lye liyinza okutegeera, eriyitibwa "ekitangaala ekirabika", ebweru w'olunyiriri luno "ekitangaala ekitalabika".

[Ekitangaala ekitalabika] Wansi wa 380nm waliwo ekitangaala kya ultraviolet, x-omusinde, emisinde gya gamma, emisinde gy’omu bwengula, n’ebirala; Waggulu wa 720nm waliwo emisinde gya infrared, emisinde gya microwave, emisinde gya rada, radio rays, n’ebirala.

[Sunlight] Omusana gulimu ekitangaala ekirabika n’ekitangaala ekitalabika. Ku nkola y’eriiso ly’omuntu, amayengo g’ekitangaala gava ku 400nm okutuuka ku 500nm ga bbululu ekitangaala, 500nm okutuuka ku 600nm kitangaala kya kiragala, ate 600nm okutuuka ku 700nm kitangaala kimyufu .

[Additive Color System] Red (R), Green (G), ne Bbulu (B) ekitangaala kiyitibwa langi ssatu enkulu mu nkola ya langi ez’okwongerako, era okuzitabula zisobola okuvaamu langi yonna. Ettaala emmyufu (R) + ekitangaala ekya kiragala (g)=ekitangaala ekya kyenvu (Y), ekitangaala ekya kiragala (g) + ekitangaala kya bbululu (b)=ekitangaala kya cyan (c), ekitangaala kya bbululu (b) + ekitangaala ekimyufu (R)=ekitangaala kya magenta (m). Ebitundu ebyenkanankana ebya langi essatu enkulu ez’ekitangaala bwe bigattibwa, ekitangaala ekyeru kijja kulabika. Ekitangaala kya cyan (c), magenta (m), ne kyenvu (y) bye bitangaala eby’enjawulo ebya langi emmyufu (R), kiragala (g), ne bbululu (b), mu kulondako. Okutabula langi zonna ez’enjawulo nakyo kijja kuvaamu ekitangaala ekyeru.

[Enkola ya langi ezitaliimu] era waliwo langi ssatu ezisookerwako mu langi (nga mw’otwalidde n’okukuba yinki ezikuba), kwe kugamba cyan (c), magenta (m) ne kiragala (Y), ezibeera mu nkola ya langi eziggya, era omulimu gukontana ne langi ssatu enkulu mu nkola ya langi ez’okwongerako. Okwongerako ebisiikirize bibiri kivaamu langi eyakaayakana, ate langi bbiri zitabulirwamu ne zivaamu langi enzirugavu kubanga langi enywa ekimu ku bitangaala ebirabika. Mu ndowooza, okutabula kwa langi ssatu ezisookerwako CMY mu langi kuyinza okuvaamu langi yonna, omuli n’omuddugavu; Mu butuufu, okutabula kwazo kujja kuleeta langi za kitundu zokka, era okutabula kwa CMY kwe kumu kujja kufulumya kitaka ekiddugavu kyokka, so si kiddugavu. Ensonga eri nti langi za leero si nnungi ddala, kale langi enjeru ne spot zeetaagibwa mu kukuba yinki okujjuza ensobi eno.

2. Enkolagana wakati wa modes za langi ez’enjawulo .

RGB Mode .

Kikolebwa langi ssatu ez’ekitangaala, emmyufu, kiragala ne bbulu, era kisinga kukozesebwa mu kwolesebwa kwa ssirini ya monitor, kale era eyitibwa langi y’ekitangaala. Ekitangaala kya buli langi kigabanyizibwamu emitendera 256 okuva ku 0 okutuuka ku 255, 0 kitegeeza nti tewali kitangaala ng’ekyo, 255 kitegeeza embeera esinga okujjula ey’ekitangaala kino, bwe kityo ne kikola ekitangaala kya langi ya RGB. Omuddugavu kiri nti tewali kitangaala kyonna ku bisatu kitangaala. Emisinde gy’ekitangaala esatu giteekebwamu bibiri bibiri ne gikola cyan, magenta, ne kyenvu. Ekitangaala gye kikoma okuba eky’amaanyi, langi gy’ekoma okumasamasa, n’okusembayo, ekitangaala kya RGB ekisatu awamu kye njeru, kale enkola ya RGB eyitibwa Additive Color Method.

CMYK mode .

Kikolebwa yinki za langi nnya eza cyan, magenta, kiragala n’omuddugavu, era nga zisinga kukozesebwa mu bintu ebikubiddwa, kale era eyitibwa langi y’ebintu.

Omuwendo gwa buli yinki ekozesebwa guva ku 0% okutuuka ku 100%, era langi ezisingawo zikolebwa nga batabula yinki essatu eza CMY, nga zino za langi emmyufu yokka, kiragala, ne bbululu. Okuva yinki essatu eza CMY bwe zitasobola kukola muddugavu mulongoofu mu kukuba ebitabo, yinki enjeru ey’enjawulo k yeetaagibwa, bwe kityo ne kikola engeri y’ebintu ebya langi ya CMYK. Omuwendo gwa yinki gye gukoma okuba omunene, langi gy’ekoma okuba enzito n’enzirugavu; Okwawukana ku ekyo, obungi bwa yinki gye bukoma okuba obutono, langi gy’ekoma okumasamasa. Bwe waba tewali yinki, olaba empapula enjeru nga tewali kintu kyonna kikubiddwaako, kale CMYK mode eyitibwa subtractive color.

Lab mode .

Ye ngeri ey’enzikiriziganya ey’okuwandiika langi y’ekitangaala.

CIE (Commission Internationale de l’Eclairage) ye nfupi y’ekibiina ekigatta abatambuze mu nsi yonna, ekikola omutindo gw’ensi yonna ogw’okupima langi n’okupima emiwendo gya langi.

CIE yakola emiwendo gya L*, A* ne B* okupima omuwendo gwa langi, enkola eno ey’okupima eyitibwa CIELab.

L* ekiikirira ekitangaala, ekikyukakyuka okuva ku kitangaala (mu kiseera kino l*=100) okutuuka ku kizikiza (mu kiseera kino l*=0). Omuwendo gwa A* gukiikirira enkyukakyuka ya langi okuva ku kiragala ({3}}a*) okudda ku mmyuufu (+a*), ate omuwendo gwa B* gukiikirira enkyukakyuka ya langi okuva ku kyenvu (+b*) okudda ku bbululu ({6}}b*). Nga tukozesa enkola eno, langi yonna esobola okusanga ekifo ekikwatagana ku kipande kyayo.

. Bala ΔE. Emiwendo gya L, A, B ne ΔE ku kintu ekikubiddwa giyinza okupimibwa nga tukozesa spectrodensitometer exact.

3. Enkolagana ya langi gamut eya modes essatu .

Buli langi erina langi yaayo ekwatagana, eyitibwa langi gamut.

Mu ngeri essatu eza langi za RGB, CMYK ne Lab, Lab y’esinga okubeera ne langi ya langi, nga muno mulimu ekitangaala kyonna ekirabika eky’eriiso ly’omuntu. Abantu ba langi balaba kiwandiikibwa okusinziira ku buwanvu bw’amayengo. Eriiso ly’omuntu kye lisobola okulaba erimyufu, emicungwa, kiragala, kiragala, bbululu, bbululu ne kakobe. Enkomerero ebbiri ez’emisanvu gino era zirimu emisinde gya infrared ne ultraviolet rays, n’obuwanvu bw’amayengo g’ebika bino ebibiri eby’ebiwuzi eby’amaaso biwanvu nnyo oba bwe kiba nga kimpi nnyo, eriiso ly’omuntu terisobola kugiraba, era liggyibwa mu laabu. Mu ngeri endala, kasita tuba nga tusobola okulaba ekitangaala, lab erimu. Ekifo kya langi ya laabu kye kifo eky’omu makkati eky’okukyusa langi wakati w’ekyuma eky’enjawulo-ebifo ebya langi ebisinziira ku, era kye kyuma-ekifo kya langi ekitali kya njawulo. Langi ekiikirira omuwendo gwa laabu ya njawulo. N’olwekyo, ekifo kya langi ya laabu kye kifo kya langi ekiyungiddwa okuddukanya langi, era nga kye kigerageranyo kya ICC profile (Fayiro ya langi ey’obubonero).

Mu Lab, langi za RGB zirimu, kwe kugamba, langi gamut ya RGB ntono okusinga Lab. Kino era kitugamba nti langi zonna teziyinza kulagibwa ku mwoleso, gamba nga zaabu, langi ezimu ezitangaala n’ebirala. Ekitundu ekirala munda mu laabu ye Cmky. Okutwaliza awamu, langi ya cmky ntono okusinga eya RGB, era ekitundu ekinene eky’embala ya langi zino ebbiri kikwatagana, naye langi ezimu mu CMYK ziri bweru wa RGB. Kino era kitugamba nti langi ezimu ezikubiddwa teziraga bulungi ku monitor.

Mu mulimu gwennyini, oyinza okuba nga walonze langi ematiza ennyo ku screen, era langi eno erina okuba mu RGB, just outside CMYK. Bw’oba ​​weetaaga okukuba ekifaananyi kino, olina okukujjukiza nti printer zonna za CMYK, era printer ejja kukyusa otomatika emiwendo gya langi ya RGB ku muwendo gwa CMYK ogusinga okumpi. Okukyusa kuno kuvaamu enjawulo ya langi eyeeyolese wakati wa langi ekubiddwa ne langi ekiragiddwa. Nga tobaliddeemu nsobi za bintu byonna eby’ebweru nga printers, monitors, n’ebirala, enjawulo eno eya langi ekyali tesobola kwewalika. N’olwekyo, bwe tukola ekifaananyi, tulina okulonda obulungi enkola ya langi ekwatagana okusinziira ku byetaago by’ebifulumizibwa.

Kiyinza okulabibwa obulungi okuva mu kifaananyi wansi nti oluvannyuma lw’okukyusa mode ya RGB okudda mu mbeera ya CMYK, enjawulo ya langi yeeyolekera ddala.

Ekitundu eky’okungulu eky’ekifaananyi ye langi ssatu eza RGB eza bulijjo, ate ekitundu ekya wansi kye kikyuse oluvannyuma lw’okukyusibwa okudda mu CMYK. Osobola okukola okugezesa kuno ggwe kennyini: kozesa Photoshop okujjuza ekifaananyi kya RGB n’obulombolombo bwa langi busatu: R255, G255, B255, olwo onyige CTRL+Y obutasalako okukyusa wakati wa RGB ne CMYK modes enfunda eziwera, weetegereza enjawulo.

4. Okukozesa chromatic aberration delta-e (ΔE) .

1. CIE Lab .

Ekifo kya langi ya laabu kyesigamiziddwa ku ndowooza nti langi teyinza kuba ya bbululu ne kiragala mu kiseera kye kimu. N’olwekyo, omuwendo gumu guyinza okukozesebwa okunnyonnyola obubonero obumyufu/kijanjalo ne kiragala/bululu. Langi bw’ekozesa CIE l*a*b*, l* ekiikirira omuwendo gw’obutangaavu; A* ekiikirira omuwendo omumyufu/kijanjalo era b* ekiikirira omuwendo gwa kyenvu/bbulu.

NOTE: CIE lab △E Enjawulo ya langi yonna △l+ kitegeeza njeru, △l- kitegeeza omuddugavu △a+ kitegeeza ekimyufu, △a- kitegeeza kijanjalo △b+ kitegeeza kya kyenvu, △b - kitegeeza bbululu

CIE LCH .

Enkola ya langi ya CIE LCH ekozesa ekifo kya langi kye kimu ne l*a*b*, naye ekozesa L ku muwendo gw’obutangaavu; C Ku muwendo gw’okujjula (saturation value) ne h ku nsengekera ya ssilindala ey’omuwendo gw’enkoona ya hue.

2. Enkola y’okuzuula obutuufu bwa langi nga okozesa delta-e (ΔE) okupima .

Kati nga bwe tumanyi obulungi bwa langi kye ki era abantu kye bakisuubira, tusaanidde okumanya engeri y’okuzuulamu langi entuufu? Okutwalira awamu, mu mulimu gw'okukuba ebitabo, abantu baagala nnyo okukozesa delta-e okupima, nga eno y'enkola y'okupima okunnyonnyola "enjawulo", obutuufu bwa langi busobola okupimibwa ne bubalirirwa mu ngeri ennyangu.

3. Ekipimo kya delta-e (ΔE) kye ki?

Ebipimo bya langi ebisinga bikolebwa n’ebikozesebwa ebipima cielab (enkola y’amawulire agakwata ku langi agakung’aanyiziddwa emiwendo gya spectrometers). Okugerageranya wakati wa langi kukolebwa nga mu kubala okugeraageranya ensengekera ebbiri ez’okuddamu kwa cielab, awamu n’okubala mu kubala enjawulo wakati wabyo. Omuwendo ogukozesebwa okunnyonnyola enjawulo guyitibwa delta-e. Newankubadde nga delta-e esobola okufunibwa mu kubala, kitera okunnyonnyolwa ng’enjawulo esinga obutono mu langi ne langi eriiso ly’omuntu lye liyinza okutegeera. Olw’akakwate wakati wa delta-e n’okutegeera kw’omuntu, delta-e omuwendo gulaze nti gukola nnyo nga gunnyonnyola enjawulo mu sampuli ezikubiddwa. Mu mulimu gw’okukuba ebitabo, delta-e wakati wa 3 ne 6 okutwalira awamu kitwalibwa ng’ekikkirizibwa.

Nga ebipimo ne delta-e biyinza okukyukakyuka, yinki, n’enkyukakyuka y’emikutu, waliwo okugumiikiriza okumu wano, era enkyukakyuka ezimu mu yinki n’omutindo gw’empapula zisobola okugumiikiriza. Naye bulijjo wabaawo omutindo ogugere, standard delta-e enkyukakyuka? Mu kiseera ky’okukola kw’amawulire, ekiseera ky’okutwala sampuli olw’okukuba ebitabo mu ngeri ey’ettunzi ennungi tekirina kwawukana okuva ku bitundu ebisukka mu 3 okutuuka ku 6 delta-e ku buwanvu bw’ekiseera ky’emala. delta-e esobola okugera obungi bw’okuzaalibwa kwa langi mu muwendo gw’omuwendo, oguyinza okulaga obulungi obutuufu bwa langi, kale omuwendo gye gukoma okuba omutono, gye gukoma okuba omulungi, n’omuwendo gye gukoma okuba waggulu, langi gy’ekoma okukyusibwakyusibwa.

4. Ebikolwa bya langi mu delta ez’enjawulo-e ranges:

[ΔE value is 1.6-3.2] Eriiso ly’omuntu okusinga teriyinza kwawula njawulo mu langi, etera okutwalibwa nga langi y’emu. Waliwo abalondoola abatonotono abasoma mu bika by’eby’ekikugu wano, nga Eizo Eizo n’ebika ebirala bye basobola okukikola;

[ΔE value is 3.2-6.5] Abantu abatendekeddwa mu by’ekikugu basobola okwawula enjawulo, naye abantu ba bulijjo tebasobola kwetegereza njawulo, era endowooza okusinga y’emu.

[ΔE value is 6.5-13] Enjawulo mu langi esobola okulabibwa, naye esobola okutwalibwa nga hue y’emu;

[ΔE omuwendo wakati wa 13-25] gutwalibwa nga hue ey’enjawulo, era okusukka omuwendo guno, gutwalibwa nga langi ey’enjawulo.

Okusinziira ku kino, ebinyigiriza eby’edda biyinza okufuna enjawulo okusinga 3 ku 6 delta-e unit values, naye oba enkyukakyuka eno ekkirizibwa oba nedda eri abakuba ebitabo ne bakasitoma, erina okuteekebwawo. Omulimu gw’okukuba ebitabo bwe gusukka omutindo gw’enkyukakyuka ya kkampuni, ekintu ekisinga amagezi okukola kwe kulekera awo okukuba ebitabo n’okugezaako okuzuula ekivaako enkyukakyuka. Oluvannyuma lw’okuzuula ekivaako okuzuulibwa, omulimu gw’okukuba ebitabo gusobola okugenda mu maaso.

5. delta-e (ΔE) Ensengekera ya langi ensengekera:

-Cielab (1976) Ekozesebwa nnyo mu kukuba ebitabo mu ngeri ya offset .

-CIE2000 Ensengekera ya langi ennungi ennyo, eyesigamiziddwa ku nkyusa ya CIELab (1976), etegeezebwa ng’omutindo omupya ogwa ISO .

-CMC ekozesebwa nnyo mu kukuba ebitabo n'okusiiga langi .

-CIE94 ekozesebwa mu kifo ky'eby'okwambala .

5. Enkola y’okupima langi .

Okukozesa M Emitendera gy’Okupima M0, M1, M2 ne M3.

• Mu ndowooza, buli nsonga y’okukozesa okupima embeera z’ekitangaala etegeerekeka bulungi .

• M0 esaanira okukozesebwa nga si substrate oba imaging colorant erimu optical brighteners.

• M1 esaanira substrates oba imaging colorants, oba byombi ebirimu optical brighteners. Era esaanira substrates ezirimu fluorescence, fluorescence properties zeetaaga okukunganyizibwa, era imaging colorant esobola okuba obwesige nti terimu fluorescence.

• M2 yakozesebwa okukola empapula z’empapula, naye era yayagala okumalawo ebiva mu data.

• M3 ekozesebwa ku nsonga ez’enjawulo nga okusooka okulaga ku ngulu kulina okukendeezebwa, omuli n’okukozesa ekitangaala ekiwujjo (polarized light).

6. Okulonda kwa density standard .

ISO T-Embeera .

The t-Eggwanga lya broadband, likozesebwa nnyo mu North American Printing Process Industry, era mu kiseera kino ye mbeera y’okupima esinga okukozesebwa mu nkola y’okukuba ebitabo n’okupakinga.

ISO e status .

E State ye mutindo gwa Bulaaya era ekozesa wratten 47b type filter, nga eno erina okubala kwa kyenvu okusingawo bw’ogeraageranya n’eggwanga T.

ISO status .

Embeera etera okukozesebwa mu kukuba ebifaananyi, okusiba ebitabo, n’okumaliriza amakolero.

ISO I Embeera .

Ekoleddwa mu ngeri ey’enjawulo okupima tri-Yinki za langi ku lupapula. Obutakwatagana obutonotono buyinza okubaawo nga opimira non-i ku yinki za tricolour.

xrite G embeera .

x-Rite's wide-eddamu, ekoleddwa mu ngeri ey'enjawulo ku nkola y'okukuba ebitabo, efaananako n'ekika kya T-, okuggyako nti esinga okuwuliziganya ne yinki za kyenvu enzito.

Embeera y’okupima esinga okukozesebwa mu kukuba ebitabo mu nsi yange ye ISO t state, era nga eno y’embeera y’okupima esookerwako ey’ebikozesebwa bingi. Mu kusaba mu nkola, tusaanidde n’okussaayo omwoyo ku byetaago by’okukebera omutindo, n’okusalawo embeera z’okupima ezisembayo okusinziira ku byetaago byennyini eby’okukebera omutindo.

7. Ebigambo ebiddukanya langi .

1. Metamerism .

Langi bbiri bwe ziraga langi y’emu wansi w’ensibuko y’ekitangaala ezimu, naye wansi w’ensibuko endala ey’ekitangaala, langi zazo za njawulo, ekintu kino kye "kifaananyi".

2. LangiEkitongole .

Ekintu bwe kibuguma, ekitangaala kya langi ekifulumizibwa kipimibwa. Ebbugumu lya langi litera okulagibwa mu bbugumu erya nnamaddala oba mu diguli za Kelvin. Ebbugumu lya langi entono nga emmyufu liri 2400℃K, ebbugumu lya langi erya waggulu nga bbululu liri 9300℃K, ate ebbugumu lya langi etaliimu nga enzirugavu liri 6500℃K.

3. Opacity .

Omuwendo gw’amaanyi g’okukweka guyinza okulaga obusobozi bw’okubikka kwa yinki y’okusiiga ku substrate. Singa amaanyi g’okukweka gaba waggulu, kitegeeza nti langi oba yinki si nnyangu kukyusa olw’embala ya substrate nga okozesa.

4. Ekipima langi .

Ekipima eky’amaaso ekikoppa ekitangaala ky’eriiso ly’omuntu eri ekitangaala ekimyufu, ekiddugavu ne bbululu.

5. ReflectanceCurve/Ekyuma ekikuba ebifaananyi .

Grafu eraga obutangaavu bw’ekintu olw’obuwanvu bw’amayengo obw’enjawulo obw’ekitangaala.

6. D50

Kiraga ekyuma ekitangaaza eky’omutindo gwa CIE nga kirimu ebbugumu lya langi erya 5000℃K. Mu mulimu gw’okukuba ebitabo, ebbugumu lya langi eno likozesebwa nnyo okukola ebibokisi by’ekitangaala eky’okutunuulira.

7. Okufumiitiriza .

Nnyonnyola ebitundu 100 ku 100 eby’ekitangaala ekitunuuliddwa okuva ku ngulu w’ekintu. Nga tukozesa ekipima eky’embala, okutunula kw’ebintu mu biseera eby’enjawulo okumpi n’ekisengejjo ekirabika kuyinza okupimibwa. Singa spectrum erabika ye abscissa ate nga reflectance ye ordinate, langi y’ekintu esobola okukubiddwa.